CZY PANTENOL W KREMIE DO OPALANIA ZWIĘKSZA JEGO SPF?
Panthenol jako booster filtrów UV. Prawda czy fałsz?
2/1/20202 min read
Spotkaliście się może z tezą, że dodatek substancji przeciwzapalnych do produktów ochrony przeciwsłonecznej może zmniejszać rumień związany z poparzeniami słonecznymi? Czy przez takie działanie faktycznie możliwe jest zredukowanie odczynów zapalnych związanych ze słońcem i zwiększenie wartości SPF kosmetyku?
Następstwem wystawienia skóry na działanie promieniowania UV jest indukowanie szlaków ostrej i przewlekłej odpowiedzi zapalnej, które będą odgrywały ważną rolę w starzeniu się skóry i możliwemu rozwojowi nowotworów. Mając to na uwadze, oraz w celu zmniejszania bolesności i zaczerwienienia oparzeń słonecznych, do kosmetyków do opalana zaczęto dodawać składniki przeciwzapalne i przeciwutleniające. Według pewnych doniesień glycyrrhizinate, ekstrakty z rumianku, aloes, olejek eteryczny z drzewa herbacianego, alantoina, bisabolol czy pantenol to składniki kosmetyczne o właściwościach przeciwzapalnych, których obecność w składzie miałaby wpływać na wartość SPF produktu. Jednak w żadnym z badań nie stosowano powszechnie przyjętego protokołu do mierzenia wartości SPF. Po pierwsze udowodniono, że nawet kosmetyk o SPF 100 (a więc o dwa razy większej wartości SPF niż produkty dostępne w typowej sprzedaży, czyli SPF 50 i 50+) nie wykazuje właściwości przeciwzapalnych zmniejszających rumień wywołany działaniem promieniowania słonecznego. Trudno więc wierzyć, że kosmetyki o SPF 50 miałyby wykazać taką aktywność i to na poziomie leków przeciwzapalnych. Po pierwsze rozwinięcie się widocznej na skórze odpowiedzi zapalnej trwa zwykle ok. 24 godzin. A podawanie leków przeciwzapalnych wymaga powtórzeń, co 4-6 godzin.
Wróćmy do możliwości podwyższania SPF przez składniki o właściwościach przeciwzapalnych. Choć bardziej precyzyjnym określeniem byłoby zawyżanie. Zniszczenia komórkowe i DNA związane z działaniem promieniowania UV mogłyby powstać bez znaków rumienia, które zmniejszać mają substancje przeciwzapalne, dając w ten sposób konsumentowi złudne odczucie ochrony. Również niektóre filtry UV mają znane właściwości przeciwzapalne, m.in. salicylany, benzofenony i pochodne kwasu cynamonowego. Ponownie udowodniono, że dodatek pantenolu lub bisabololu nie wpływa na pomiary wartości SPF w warunkach in vitro. Tak więc obecność takich składników w kosmetykach do opalania, w przeciwieństwie do produktów po opalaniu, jest z naukowego punktu widzenia zbędna.
Tak więc obecność w kosmetyku ochrony przeciwsłonecznej pantenolu czy składników o podobnym do niego działaniu, nie opóźnia pojawienia się oparzeń słonecznych ani nie wpływa na wartość SPF. Dlatego pamiętajmy, aby przede wszystkim poprawnie używać produktów do opalania: używać ich odpowiednio dużo, aplikować starannie, jednolitą warstwę i smarowanie powtarzać!
Źródła:
Kolbe te al., Anti-inflammatory / anti-oxidant activity of ingredients of sunscreen products? Implications for SPF, 2019, Int J Cosmet Sci.
Staton et al., Anti-inflammatory effects of sunscreens – wonder or science?, 2015, ASCS Award Winning Paper, Science of Beauty
Werner et al., Determination of the Influence of the Antiphlogistic Ingredients Panthenol and Bisabolol on the SPF Value in vivo, 2017, Skin Pharmacology and Physiology, 30, 284–291